Szalej - Rozdział 10 - Zemska

Z e m s t a

Na spienionym koniu jechał traktem z Wodzisławia do Raciborza

ubrany na czarno jeździec.Widać było,że koń dobywał resztek sił utykając

na jedną nogę.W pewnym momencie koń potknął się mało nie zrzuciwszy

jeźdźca.Konny zeskoczył i podszedł do małej drewnianej chatki z boku

której dobudowana była kuźnia.Chata mieściła się na rozstaju dróg które

biegły jedna do osady Pszów,druga do samego Raciborza tonęła w gęstym

lesie.Jeździec walił pięściami w zaryglowane od środka drzwi.

-Jest tam kto,krzyczał.Otwieraj bo do księcia Mikołaja zdążam z ważnymi

wiadomościami.

-A skond mom wierzyć,że do ksiyńcia,z za drzwi słychać było męski głos.

-Książęcy rycerz nie bój się,otwieraj.Pomożesz to nagroda cię nie minie.

Dało się słyszeć trzask odsuwanej zasuwy i w drzwiach ukazał się rosły

chłop z kudłatą głową i żelaznymi cęgami w dłoni.

-Dyć panie nie dziwujcie sie,że sie boja.Co chwila inszy klupie,a kożdy

wożny;jedyn od Korybuta,inszy od Puchały a przed chwilkom to byli

tukej ludzie od samego księcia Bolesława.

-Prawisz,że książęcy jechali tutaj przed chwilą?

-Juści panie,ale byli z nimi ludzie od Raczka.

-Słuchaj chłopie,konia mam zdrożonego i potrzebuję zmiany.

-Kej u mnie panie koni ni ma,były dwa ale baba z cerom pojechały do

Pszowa bo tam je bezpieczniyj.

-Daleko do tego twojego Pszowa?

-Niedaleko panie ,cza skryncić w lewo,przejechać lasek,skryncić w prawo,

przejechać Nacynka i już sie je.Piechotom bydzie panie szykownych pora zdrowasiek.

-Jak cię zowią?

-Janik Sobol,panie.

-Posłuchaj Janiku.Pójdziesz do tego Pszowa,przyprowadzisz jenego z twoich koni,byle był zdatny do drogi,a ja ci zostawię mojego ogiera który

jest zdrożony ale to koń przedniej krwi,pamiętaj.Janik spojrzał na rumaka

uwiązanego do płotu i w mig zorientował się,że to jest nie byle jakie

zwierzę.

Za nim chłop przyprowadził konia a właściwie szkapę,której jedyną zaletą

było,że żyje,rycerz rozkulbaczył swojego ogiera,pozwalając mu się paść

na łące a sam odpoczywał pod rozłożystą lipą.

-Masz tu talara Janiku,a o mojego konia dbaj,bo to szlachetne zwierzę,

pochodzi od dowódcy hazaru tatarskiego,który oblegał Racibórz.

Rycerz dosiadł szkapy i zniknął za zakrętem drogi,gdy kowal gwizdnął

na palcach a w podłodze otworzyła się klapa,z której wyszło trzech

chłopów ubrudzonych ziemią.

-Ha ha ha,na tej habecie daleko nie zajedzie,ani do Syryni,dyć ona jyno

dlo tego ruszała szłapami,bo dostała skopek piwa i je naprano.A poiydz

mi Iżi,ci w pywnicu żyją-Żyjom,co by mieli nie żyć.Kowol je uwionzany,

a baby leżom bo som spite piwymTrza było tego rycerza pyrlikym bez

łeb piznąć,to isto wpadło by nom trocha dukatów.Żywy może nom napytać biydy.

-Niy miej strachu,wszystko idzie ku dobrymu.Rycerz myśli,że jo je kowol

wierny poddany księńcia Mikołaja.Jak go nasi nie za szlachtujom to isto

pudzie z Mikołajym na wojaczka.Padajom pod Glywicami,Rybnikym,

Pszczynom som nasi.Oblygajom Żory.Isto se użyjom.

-Kaj som te prawowierne husyty,nie wiela użyjom,beztusz jo wola som

prowadzić wojna,na własny użytek ale na rachunek tego Prokopa.

Dziwejcie sie miast zdobywać miasto i dostować kamiyniami po łepie,

a jak mosz pecha to ci kidnom kibel gówiyń na gowa,wola zdobyć chałupa

z cołkim dobytkiym,żarciym i babami.

-Moż prawie;a jake som chyntne do tej roboty szczególnie jak poczujom

nóż na hyrtoniu.

-Nóz niy nóż kożdo je hyntno.Wiela z nich jyno sie boi grzychu,a jak z

nich zdyjmiesz tyn strach to kożdo sie parzy ani koty w marcu.

-Dobrze godosz.take one som,jyno wolom co by ich nikt nie widzioł przi

tej robocie.Wele Legnicy naszli my piyńć szumnych bab,była miyndzy nimi paniczka wielkigo rodu.Co to było lamyncynio a ślimtanio,jyno jak

kero znolozła sie w inszej izbie,tak co jom nie widziały zaroz przestała

lamyncić a nodstawiała,że hej.A ta pniczka to aże prosiyła-Iżyczku jeszcze

trocha,jeszcze...się przechwalał a już za jego plecami stało trzech konnych.

Zorientował się,że ktoś obcy mu się przygląda,bo zniżył głos i powoli

odwracał głowę i zamarł.Poznał swojego dowódcę-wyrhniego Wadislawa.

Husyta,przeciwnik papieża i wiary ale i przeciwnik wszelkiej rozpusty.

-No Iżi znalazłem cię,zdradziłeś naszą sprawę.Gwałty czynisz a zła sława

spływa na husytów.Nadszedł wasz kres i twój Janiku.Niech no któryś

wejdzie do środka i zobaczy ilu tam pokrzywdzonych.

-Litości mości Wladislawie,żodnego trupa-to mówiąc próbował ciałem

zasłonić wejście do domu.

-Związać go i pozostałych też.Niech który zajrzy do piwnicy.

Po chwili żołnierze wytaszczyli na światło dzienne wytarzanego w ziemi

kowala i dwie półnagie pijane kobiety.

-To ladacznice,pijane jak świnie-krzyczał Iżyk.

-Prawda to?zwrócił się Wladislaw do kowala.

-Panoczku dyć to je moja baba i cera-na siyła wlywali w nie gorzołka a

po tym na moich oczach...kowal sie rozpłakał.

-Nie kończ kowolu,tego nie godzi się słuchać.Powiesić wszystkich,o tam

na lipie-wskazał na drzewo,pod którym nie tak dawno odpoczywał rycerz

księcia Mikołaja.

-Wladislawie,powiem ważną rzecz,ale daruj mi żcie.

-Nie daruję,a ty wyśpiewasz wszystko jak na spowiedzi,jak ci pachołek

wsadzi do rzici rozpalone żelazo.

-Ale darujcie mi życie-krzyczał przerażony Iżyk.

Na znak dany przez Wladislawa,pachołki zaciągnęli wszystkich pod lipę.

Tamtych wieszali,a Iżyka postawili przodem do pnia,tak jak by chciał go

objąć rękami.Ciasno związali mu ręce.Skamlał jak skopany pies gdy

pachołek rozpalał na kowalskim ognisku kawał żelaznego pręta.Gdy pręt

rozpalił się do czerwoności Wladislaw osobiście włożył go w odbyt

nieszczęśnika.Ryk bólu mieszał się ze smrodem palonego ciała.

-Panie wszystko powiem.Litości!

Wladislaw odstąpił od skazańca i wręczył pręt kowalowi.

-Tobie go zostawiam kowalu.Wiesz co z nim zrobić.

-Oj wiem panie,wiem.Szłapy mu podkuja podkowami,te jego instrumynta

uzmaża na ogniu.Bydzie żałowoł,że sie urodziył.

-No to ci go zostawiam,a ci ,wskazał na wisielców niech wiszą ku

przestrodze dla nnych.